Ben over handicap en vooroordelen: ‘Elk mens heeft wel iets’

Bewust of onbewust, vooroordelen hebben we allemaal. In de rubriek ‘Oordeel zelf’ laten we de persoon achter het stigma aan het woord. Deze keer: Ben Oorsprong (53). Hij raakte gehandicapt na een zware hernia en de desastreuze effecten van operaties. ,,Kijk verder dan de handicap”, zegt de Barnevelder.

Hij doet de voordeur zelf open. En zo wordt direct het eerste vooroordeel ontzenuwd. Ben loopt ook bijna ‘gewoon’ naar binnen, maar in de huiskamer maakt een speciaal bed en een ligrolstoel duidelijk dat gemakkelijk zand in je ogen gestrooid wordt als het gaat om de inschatting van iemands gezondheid.

Op z’n zesde kwam hij met zijn ouders vanuit Alblasserdam naar Barneveld, de plaats waar hij niet meer wegging. Op 36-jarige leeftijd kreeg Ben een acute hernia. ,,Ik was accountmanager en zat de hele dag op de weg. Ik had altijd wel wat rugklachten, maar nu moest ik naar het ziekenhuis, omdat ik op het randje zat van incontinentie en uitval van een voet. Dan moet je snel geopereerd worden. Dit ging goed, maar vier weken later had ik weer enorme klachten, met een tweede en derde operatie tot gevolg. Niets hielp, ook geen injecties of andere methodes. Er zat veel littekenweefsel dat als een spinnenweb om een zenuw was gaan zitten en dat is keihard geworden. Dit knelt constant die zenuw af, vooral als ik ga lopen, zitten of staan.”

Twee jaar lang bezocht Ben artsen en klinieken. Telkens met hoop, die vervolgens verdampte. Ook in München had hij geen baat bij een speciale en kostbare behandeling, waar hij een lening voor af moest sluiten. Dat was het moment dat de Barnevelder geen toekomst meer zag en serieus overwoog ,,om de stekker eruit te trekken”. 

VOETBALLEN EN MORFINE 

Gelukkig had hij mensen om zich heen die hem lieten zien hoe hij zijn leven opnieuw vorm kon geven. ,,Ik kon niet meer met mijn zoon voetballen, maar hij vond het wel fijn dat ik toen altijd thuis was. Dat was voor die tijd juist een probleem, omdat mijn toenmalige vrouw en ik druk met onze carrières waren.”

Het vroeg een flink staaltje omdenken, maar Ben typeert zichzelf nu als gelukkiger dan tijdens zijn leven vóór de hernia. ,,Ik was overal druk mee, behalve met de belangrijke dingen, zoals gezin en vrienden. Het had een reden dat dit me is overkomen, al ben ik niet zo’n gelovig man. Ik mocht er veel van leren.”

Nu gebruikt Ben elke dag morfine om de pijn onder controle te houden. In een revalidatiecentrum leerde hij om zijn leven meer structuur te geven. ,,Ik zoek de grens en de balans op. Daarom ga ik wel staan, lopen en zitten, alleen kan ik dat maar een paar minuten.” Voor voetbalvereniging SDVB maakte Ben zich nuttig voor de website, wat hem een boost gaf. Bovendien geeft hij mensen website- en marketingadvies en repareert hij samen met een vriend hifi- apparatuur. ,,De opbrengst gaat in een potje voor steun aan mensen die dat goed kunnen gebruiken.”

Mensen zullen vaak niet in de gaten hebben wat jouw beperkingen zijn, lijkt me?

,,Niet als ik loop inderdaad. Maar als je op zo’n bed ligt, denken ze al snel dat ik een dwarslaesie heb en niks meer kan. Dat snap ik wel. Als je dan op een terras ligt, naar het toilet moet en gaat staan, is dat toch even een soort Bijbels tafereel. Het past niet in het plaatje, zo werkt dat. Dan zou ik bij het lopen bijna gaan faken dat ik iets heb, omdat ik soms geen zin heb om de confrontatie aan te gaan.”

Je hebt vast niet altijd zin om te vertellen wat je hebt?

,,Eerst dacht ik dat dit altijd moest, ook om mezelf te verantwoorden. Nu durf ik soms ook te zeggen dat ik even geen zin heb om het uit te leggen. Dan krijg je boze gezichten. Maar je vraagt toch ook niet direct aan iedereen wat hij of zij mankeert? Bij mij is het zichtbaar, maar elk mens heeft wel ‘iets’. Daar begin je toch ook niet direct over?”

Op welke reactie zit je niet te wachten?

,,Als mensen het enorm erg voor me vinden en hopen dat het nog goed komt. Dan blijf ik met een negatief gevoel zitten. Dit is net als dat iemand tegen je zegt dat je er niet zo goed uit ziet. Als dat vaak gebeurt, ga je je er vanzelf ziek door voelen.”

Dat doet me denken aan de befaamde Franse film Intouchables. Heb je die gezien?

,,Ja. De hoofdpersoon in een rolstoel - incluis veel pijn - wilde ook niet zielig gevonden worden. Zo heb ik mijn vrouw leren kennen toen ik gehandicapt was. Ze is een voorbeeld van iemand die verder kijkt en mij niet (ver)oordeelt op mijn handicap. Ze vindt me een mooi mens en we vullen elkaar aan, daar gaat het om. Ze vindt me niet zielig en is er niet om mijn handje vast te houden. We gaan op pad en we leven! Ik zie helaas vaak mensen met een handicap die alleen zijn, maar op elk potje past een dekseltje. Het gaat om de persoon, niet om wat hij ‘heeft’.”

Vind je de termen gehandicapt, invalide en beperkt vervelend klinken?

,,Helemaal niet. Zo zet ik me in voor de Gehandicaptenraad (en adviesraad Sociaal Domein). Die naam dekt de lading toch? Minder-valide vind ik wel een mooi woord, maar belangrijker is dat iemand mee kan doen in de maatschappij. Of je nu in een rolstoel zit of dat het tussen je oren wat minder goed gaat. Dat komt op hetzelfde neer, alleen zie je het bij de een wel en bij de ander niet. Ik heb zelf ook vooroordelen richting mensen en merk bij ontmoetingen hoe mooi ze eigenlijk zijn. En ga met een lach de deur uit, dat scheelt de helft.”

Welk vooroordeel proef je weleens?

,,Mensen denken weleens dat je alles krijgt als je iets is overkomen. We wonen in een huurhuis met een mooie tuin. Het kostte een flinke eigen bijdrage van mijn spaargeld voor een uitbouw en badkamer. De auto moest ik zelf kopen, terwijl de gemeente zorgde voor de ombouw met een bed erin. De 9.000 euro kostende ombouw heb ik echter door de eigen bijdrage, in drie jaar tijd volledig zelf terugbetaald. De kaart voor een gehandicaptenparkeerplaats is niet gratis. Wat ik van de gemeente volledig gehad heb, is deze rolstoel. Via deze weg wil ik alle belastingbetalende Barnevelders hiervoor bedanken”, grapt Ben.

Ben Oorsprong staat positief in het leven. Zo had hij - naast zijn rugproblematiek - onlangs nog te maken met een operatie voor een nieuwe heup en kreeg hij een tia in zijn hoofd. Hij schrok enorm, maar kwam de eerste gevolgen te boven, want hij kreeg zijn spraak en het gevoel in zijn lijf snel terug. ,,Ik ben nog wat warrig, maar het is weer goedgekomen.”